Wilhelmus Kuijpers

Na de Tweede Wereldoorlog zijn er veel kinderen die op moeten groeien zonder vader. Williams vader Wim Kuijpers is een Engelandvaarder die op een bommenwerper vliegt. Wim is zich maar al te goed bewust van de risico's. Hij schrijft daarom een brief aan zijn vrouw Audrey, een brief die pas verstuurd wordt als hij niet meer leeft. Daarin schrijft hij dat het hem pijn doet dat hij zijn kind mogelijk nooit zal zien. "Maar vertel hem over zijn vader en dat hij voor hem en zijn land om is gekomen." Dat doet Audrey. En als William aan leukemie overlijdt, strooit ze zijn as uit bij het graf van Wim op het Nederlands Ereveld Orry-la-Ville in Frankrijk. Ze zegt dan: "Wim, nu heb je eindelijk je zoon bij je. Nu zijn jullie samen."

De juiste spelling van zijn achternaam is volgens de gemeentesecretarie van zijn woonplaats Heer Kuypers en niet Kuijpers, dus zonder puntjes. Zie Archief Oorlogsgravenstichting (@ Nationaal archief), Dossier Wilhelmus Kuypers #6

Na de Tweede Wereldoorlog zijn er veel kinderen die op moeten groeien zonder vader. Williams vader Wim Kuijpers is een Engelandvaarder die op een bommenwerper vliegt. Wim is zich maar al te goed bewust van de risico's. Hij schrijft daarom een brief aan zijn vrouw Audrey, een brief die pas verstuurd wordt als hij niet meer leeft. Daarin schrijft hij dat het hem pijn doet dat hij zijn kind mogelijk nooit zal zien. "Maar vertel hem over zijn vader en dat hij voor hem en zijn land om is gekomen." Dat doet Audrey. En als William aan leukemie overlijdt, strooit ze zijn as uit bij het graf van Wim op het Nederlands Ereveld Orry-la-Ville in Frankrijk. Ze zegt dan: "Wim, nu heb je eindelijk je zoon bij je. Nu zijn jullie samen."

Wim Kuijpers is een observerende Limburger, die nauwgezet en met humor noteert wat hem onderweg opvalt. Van gearmd lopende mannen in Madrid, tot kauwgom kauwende Amerikanen. Hij verbaast zich over de verwoestingen in het Spanje van kort na de burgeroorlog en de glimmende jukeboxen in New York. Hij geniet voor het eerst van nasi goreng op Curaçao en bacon & eggs in Engeland. Uitgebreid vertelt hij over zijn bezoek aan prinses Juliana in Ottawa en koningin Wilhelmina in Londen. 'Zij rookte ook mee, maar men kon wel zien dat ze het toch niet veel deed' schrijft hij over Juliana. En over zijn bezoek aan koningin Wilhelmina meldt hij: 'Ik liep direct naast de Koningin. Wij maakten verscheidene rondjes en nu en dan moest ik zo attent zijn om wat takken opzij te schuiven, zodat H.M. er niet over zou struikelen.'

Wilhelmus Kuijpers is het achtste kind van Frans & Anna Kuijpers. Frans Kuijpers verdient de kost als ‘remmer’ bij de Staatsspoorwegen. Goederentreinen hebben nog geen luchtremmen en alles gaat met de hand. Het gehucht Heer is een eenvoudig boerendorp met een sterke sociale samenhang onder de rook van Maastricht. Als veertienjarige gaat Wim in de leer bij elektricien Zeguers in de Maastrichter Brugstraat. Na zijn militaire diensttijd bij de Genie gaat Wim aan de slag als elektricien, een groot goed in deze jaren van crisis.

Op 28 augustus 1939 geeft Wim gehoor aan de algehele oproep tot mobilisatie en vertrekt per trein naar Utrecht. Bij het bombardement van de stad Rotterdam is Wim gelegerd in Oud-Beijerland, vermoedelijk ziet hij de stad branden. Na de capitulatie herneemt het leven in Nederland weer zijn gewone gang. Met verschillende bevelen draaien de Duitsers langzaam de duimschroeven aan. Dit bereikt in 1942 zijn hoogtepunt met arrestaties en executies van Nederlandse verzetsmensen. Deze verontrustende ontwikkelingen zijn voor een aantal Nederlanders het laatste zetje om het besluit te nemen uit te wijken naar Engeland.

Als Wim Kuijpers op 18 mei 1942 de voordeur achter zich dicht trekt, wordt hij van het ene op het andere moment een Engelandvaarder. Net als honderden anderen begint de jonge Limburger, zonder papieren en met brood voor drie dagen in zijn broers aktetas, aan een ongewis avontuur. Hij heeft geluk en slaapt na een paar dagen veilig in het hooi van een Zwitserse paardenstal. In Bern hoort hij van Generaal Van Tricht dat verder reizen er de eerste twaalf maanden niet inzit. Een maand later 'flitst' hij een tweede keer en krijgt uiteindelijk van 'consul' Joop Kolkman in Perpignan de benodigde transitpapieren om door Spanje naar Curaçao te kunnen reizen. Een korte infanterietraining in Canada sluit hij in Engeland af met de opleiding tot vliegtuigmitrailleurschutter. “Het was altijd mijn verlangen geweest om in zo'n grote kist te zitten en met de mitrailleur te kunnen ratelen”, schreef hij op Curaçao.

Op een van de verlofdagen leert Wim in Londen zijn grote liefde ‘Audrey’ kennen. Ze trouwen op 16 oktober 1943. ‘Best man’ Cor Smit: “Ik weet nog dat ze hebben kennisgemaakt in Hyde Park. Daar vlakbij lag ‘Oranjehaven’. Op zekere dag ging Wim hier even de benen strekken zoals hij wel vaker deed. Maar die middag zat in het zonnetje op een bank een aardig meisje. Een praatje met Audrey was gauw op gang. En het samen op een bankje zitten werd al snel samen naar de film, samen wat eten en ook algauw een bezoek aan Audrey’ s ouders om toestemming voor een huwelijk aan te vragen. Wim had nadrukkelijk de behoefde om ergens thuis te zijn als tegenhanger van de mannengemeenschap, 24 uur per dag, zoals dat nu eenmaal bestaat bij een squadron in oorlogstijd”.

Op 20 december 1943 maakt hij zijn eerste operationele vlucht boven Noord-Frankrijk in een Mitchell bommenwerper van het Nederlandse 320 Squadron. Duits luchtafweergeschut wordt hem op 20 maart 1944 boven Frankrijk uiteindelijk fataal.

Het complete verhaal is terug te lezen in de oorlogsdagboeken van: Engelandvaarder Wim Kuijpers die uitgegeven zijn onder de titel:

“Als ik ooit nog thuis kom”.

Geschreven door Rob Dijksman & Mariëlle Kuijpers. Uitgeverij Mooi Limburgs Boekenfonds. ISBN 978-90-8596-064-5

Wim Kuijpers rust in een oorlogsgraf in vak B/R, rij 1, nr. 1 op het Ereveld Orry-la-Ville in Frankrijk.