Johannes Gabriëlse

Gabriëlse was geen illustrator, maar meer een schilder van landschappen en folkoristische figuren. Hij heeft altijd als zelfstandige kunstenaar gewerkt. Vanaf 1905 was hij lid van de kunstenaarsvereniging 'Arti et Amicitiae'. Hij schilderde en tekende portretten, genrestukken en landschappen. Gabriëlse volgde zijn opleiding aan de Academie in Amsterdam. Daarna werkte hij twee jaar in Volendam. Van 1904 tot 1907 kreeg Gabriëlse koninklijke subsidie en studeerde verder in Parijs, Londen en Italië.Na deze reizen vestigde hij zich in Utrecht. In de jaren '20 werd Gabriëlse door de uitgeverij Wolters aangetrokken om aardrijkskundige wandplaten te verzorgen. De serie 'Nederland in Woord en Beeld' was een initiatief van de geograaf en leraar P.R. Bos. Zoals bij alle vakken werd het belang van de aanschouwing benadrukt. Atlas, wandkaart en goede platen waren daarvoor een vereiste. De eisen, die aan Gabriëlse werden gesteld om te komen tot een bevredigende plaat, waren: een combinatie van natuurgetrouwheid, duidelijkheid en artistieke uitvoering.De serie "Europa in Woord en Beeld" bestond uit 30 platen, waaraan naast Gabriëlse ook werd gewerkt door B. Bueninck, Joh. Dijkstra en M. Güthschmidt. H. Zondervan stippelde een reisroute met precieze opdrachten uit en Gabriëlse ging plichtsgetrouw op de voorgeschreven plaatsen staan schilderen. Zo ontstonden de vertrouwde voorstellingen van 'De Rijn bij Bingen' en 'Wijnbouw in Champagne'. Dit laatste schilderij is één van de beste uit de serie. Er heerst wat bedrijvigheid en bij uitzondering zijn de kleuren helder en vrolijk. Ook de serie 'Insulinde' werd door Gabriëlse in beeld gebracht, terwijl Zondervan de begeleidende tekst verzorgde. Gabriëlse heeft de platen geschilderd tijdens een studiereis naar Nederlands-Indië. De serie over Insulinde is de meest geslaagde serie geworden. Gabriëlse is in 1945 in een interneringskamp in Indië gestorven.Afbeelding: Plaat van Gabriëlse over het leven in Nederlands-Indië, Tropenmuseum Sluiten