Johannes Bos

Johannes Bos werd op 9 december 1922 in Gieten geboren als zoon van Carel Bos en Aaltje Doddema. Hij was, met zijn tweelingzus Jantje, de jongste van een gezin met 17 kinderen. Zijn vader had zes kinderen uit een eerder huwelijk en zijn moeder had zeven kinderen, toen zij weduwe werd; samen kregen zij er vier.

Johannes was een aardige, spontane jongen, altijd bereid de handen uit de mouwen te steken. En een verdienstelijk voetballer. Hij speelde bij de 'Voetbalclub Gieten', waar hij keeper was.
Volgens zijn zussen had Johannes een onrustige natuur en nam hij wel eens meer risico's dan verantwoord was.

Johannes Bos was in 1944 al geruime tijd ondergedoken om aan de arbeidsinzet te ontkomen, toen hij begin juni bij een razzia gepakt werd. In een vrachtwagen werd hij naar Assen vervoerd. Toen het voertuig ter hoogte van de Eexterhalte vaart minderde, greep Johannes zijn kans, sprong van de wagen af en rende het bos in. Daar heeft hij zich op wisselende plaatsen schuilgehouden, het laatst in een hut op het Bonnerveld. Zijn zwager, Jan Weitering, getrouwd met een halfzus van Johannes, wonende op de Varik in Gieten, voorzag hem van eten en drinken.

Omdat er thuis al eens een overval had plaatsgevonden door de SD vanuit het Groningse Scholtenhuis, waarbij zijn moeder en zuster zwaar verhoord waren, vermeed Johannes zijn ouderlijk huis. Echter op een nacht in juni bezocht hij zijn ouders wel en bleef slapen.
Die nacht vond er een razzia plaats door de landwachters van Emmen.
Volgens vader Bos was zijn zoon door een NSB'er uit Gieten verraden. Hij heeft deze NSB'er nog op een niet zachtzinnige wijze ter verantwoording geroepen op het gemeentehuis.

Johannes Bos werd in dezelfde nacht opgepakt als Jan Hendriks uit Gieten en Harm Jan Hilbrands uit Gasselte. De drie werden via Emmen en Zwolle naar Ommen gebracht en vandaar naar Amersfoort. In Amersfoort hebben ze nog contact gehad met de Gietense verzetsman Geerthardus Lammers.

Na vier weken Amersfoort werden ze op transport gesteld naar Halle in Duitsland waar ze moesten bouwen aan een nieuw kamp: Zöschen. Daar werden ze vervolgens in opgesloten.

Een barak in kamp Zöschen

De omstandigheden waren barbaars. De zware werkzaamheden moesten buiten het kamp verricht worden. Vond men daar iets eetbaars, een wortel of een aardappel, dan kon men dat het beste ter plekke ongemerkt verorberen. Want bij terugkomst in het kamp werden de gevangenen regelmatig gecontroleerd. Werd daarbij iets van 'smokkelwaar' aangetroffen, dan werd men door de bewakers in elkaar geslagen.

Op 10 december 1944, daags na zijn 22e verjaardag, overleed Johannes Bos in kamp Zöschen, waarschijnlijk aan de gevolgen van het erbarmelijke kampleven.

Begraafplaats Zöschen waar de eerste Hollanders zijn begraven

Het overlijden van Johannes Bos werd in 1946 geregistreerd in Gieten