Hendrik Iepe Borgman

Over de vraag naar de nalatenschap van Hendrik Ipe Borgman schreef Dr. J. Wulff, Geneesheer-Directeur van het Juliana Ziekenhuis te Bandoeng dat mogelijk A.J. Lind, die in het kamphospitaal de administratie voerde zich iets zou kunnen herinneren. In een brief van 8 sept 1948 geeft deze A.J. Lind, werkzaam bij de Fa. Rathkamp & Co, daarover een toelichting. Sluiten

Toen na enige tijd het tij begon te keren ten voordele van de Geallieerde Strijdkrachten (Verenigde Staten, Engeland, Australië en Nederland) in o.a. Zuid Oost Azië, en Geallieerde troepen erin waren geslaagd een aantal eilanden en gebieden weer terug te veroveren op Japan, besloten de Japanners met spoed nieuwe vliegvelden aan te leggen en versterkingen te bouwen op de Molukken.De krijgsgevangenen (kgvn.) die geïnterneerd waren in de voormalige KNIL. kazernes van het IV de en IXde Bat. Inf. te Tjimahi werden via Batavia op 12 april 1943 per trein op transport gesteld naar Soerabaja. Dit was een verschrikkelijke reis waarbij onderweg water noch voedsel beschikbaar werd gesteld; naderhand bleek dat tijdens deze reis al enige Ned. kgvn. waren overleden. Na aankomst op het station te Soerabaja werden de krijgsgevangenen door luid schreeuwende, schoppende en slaande Koreaanse militairen opgejaagd en naar het voormalig Jaarbeursterrein gebracht, dat als interneringskamp was ingericht. De situatie in dit kamp was bijzonder slecht. Vele kgvn. hadden last van ernstige oogziekten en van dysenterie; de medische verzorging was onvoldoende en men leed honger door het weinige en slechte voedsel dat men in dit kamp kreeg. Na enige dagen verblijf moest de kgvn., in groepen van ca. 200 kgvn “met al hun spulletjes” op een trein stappen, die hen naar het station Goebeng, bij het havenemplacement van “Tandjong Perak” (“De zilveren Kaap”) bracht.In de haven lagen schepen klaar, die de kgvn. onder andere naar het eiland Flores zouden brengen. Deze transporten zouden naderhand de beruchte naam van “Molukkentransport” krijgen, met de z.g. Japanse “Hell”-schepen.Het konvooi dat de kgvn. via Timor naar FLORES zou brengen bestond uit: - ss “Tazima Maru” met 1030 Ned. kgvn.; - ss “Tenzio Maru” met 930 Ned. kgvn onder Co. v Kap. Blom; - ss “Koam Maru” met 100 kvgn. onder Co. van de arts Kuilman.De 2060 kgvn. stonden onder leiding van Lnt. Kol. van Altena. De Japanse Commandant van het gehele transport was de beruchte Lnt. kol. Anami. Het konvooi vertrok ’s middags op 18 april 1943 naar Maoemere op FLORES. Na aankomt op Maoemere - begin mei 1943 - moesten de kgvn. alle goederen, die in de schepen opgeslagen lagen, zelf uitladen en aan land brengen; doordat er geen steiger was, moesten de kgvn. steeds door het water lopen om de goederen aan land te kunnen brengen. In Maoemere bleek men echter niets te hebben voorbereid. De kgvn. werden naar stukken land gebracht waar klapperbomen (Kokospalmen) stonden en kregen opdracht om meteen te beginnen hun eigen kampen te bouwen. Er werden tenslotte drie kampen ingericht, t.w.: - Blom kamp (400 Ned. kgvn.); - Reijers kamp (400 Ned. kgvn.); - Wulff kamp ( ca. 250 zieken). De huizen in de kampen waren van lokaal materiaal gemaakt, b.v. bamboe, en als dakbedekking had men Atap-bladeren gebruikt. De kgvn. werden in Maoemere onder onmenselijke omstandigheden gedwongen om vliegvelden en wegen aan te leggen. De situatie was bijzonder slecht; er was ‘s nachts bijv. geen verlichting en drinkwater werd in beperkte mate aangevoerd. Door de erbarmelijke situatie waaronder de kgvn. moesten werken en slapen, en mede als gevolg van gebrek aan goede medische verzorging, tropische ziekten, slechte voeding en door uitputting, overleden er in de periode 1943-1944 op Flores 380 Nederlanders.Op Flores werden twee ontvluchtings-pogingen gedaan, t.w. door Mlt.Sld. HENDRIK IPE BORGMAN en Mlt.Sgt. JAN DANIËL VISSER. Beiden waren van plan om vanuit Flores naar Australië te gaan, om van daaruit de oorlog voort te zetten. Hun plannen mislukten echter; Hendrik Ipe Borgman werd op 7 juni 1943 door de Japanse bewakers gevangen genomen en gefusilleerd. Mlt.Sld.KNIL Hendrik Ipe Borgman is begraven op het Ned. Ereveld “Kembang Kuning” te Surabaya in Vak/rij/nummer D 361/362. Sluiten

Het is pas sedert enige jaren dat ik me ben gaan verdiepen in het verleden van mijn ouders en dan m.n. de Indische tijd van mijn moeder en mijn oma. Natuurlijk kregen wij van kleins af al de verhalen over de broer van mijn moeder die op Flores doodgeschoten was. Oma vertelde dat. moeder zweeg er over. Inmiddels heb ik enkele ooggetuigenverslagen opgespoord. Het komt in het kort hierop neer: Henk ging stiekem eten kopen in het dorp en werd betrapt bij terugkomst en neergeschoten. Ofschoon hij nog leefde werd hij vervolgens door een Japanner geëxecuteerd. Deze is overigens wel bestraft voor deze daad, heb ik gehoord. Het heeft mijn oma haar leven lang achtervolgd dat haar zoon niet als gesneuvelde krijgsgevangene werd erkend maar hij zou gevlucht zijn. Inmiddels weten we beter maar dat is voor oma te laat gekomen. Mijn zus vond de foto van het verzamelgraf op het Nederlands ereveld Kembang Kuning, Surabaya op het Internet. Mooi om zijn naam daar te zien. Sluiten