Willem Westland

Op 6 juni 1944, de dag van de geallieerde landingen bij Normandië, werden in de duinen bij Overveen tweeëntwintig doodvonnissen voltrokken, waaronder die van Willem Westland en zijn broer Jacobus (Ko). Zij waren twee van de in totaal vijf zonen uit het rooms-katholieke gezin van Gerrit Johan Cornelis Willem Westland en Catharina Maria Hovestad. Binnen het Wageningse uitgaansleven zwaaide de familie Westland de scepter. Zo beheerde de familie onder andere het Luxortheater en het roemruchte Oranjehotel in de Hoogstraat. Willem beschikte over een goed oog voor hetgeen rondom hem gebeurde en had een vooruitziende blik. In 1938 liet hij een wielerbaan in Wageningen aanleggen, dat een succes werd. In de Negrozaal van het hotel was vrijwel iedere avond een concert. 's Maandags ging hij met Ko en zijn andere broer Kees naar de filmbeurs in Amsterdam. Daar kwamen belangrijke figuren van de filmmaatschappijen Warner Bros, Fox en Universal, waardoor goede internationale contacten ontstonden. De leiding van de maatschappijen was vrijwel volledig in handen van joden. Tijdens zo een bezoek ontmoette Ko de joodse vrouw Ray Kresner. Vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog bekeerde Ko zich tot het joodse geloof en liet zich ter bevestiging hiervan zelfs in Londen besnijden, daarna traden hij en Ray in het huwelijk. Al snel na de capitulatie kwamen drie broers Westland, Willem, Jacobus (Ko) en Cornelis (Kees), in het verzet terecht. De kamers van het Oranjehotel werden vaak ter beschikking gesteld van joden die gevaar liepen. Een medewerker van de Nederlandsche Bank, die overdag in een gepantserde auto geldtransporten verzorgde, reed 's nachts met dezelfde wagen vol joden van Amsterdam naar het hotel. De auto was dan verzegeld. Ook werden uit de filmwereld afkomstige joden verstopt in een kolenpakhuis aan de Kasteelsegang in Wageningen. Uiteindelijk leverde de aanvoer van deze verdrukte en achtervolgde mensen problemen op. Door verraad kwamen de Duitsers erachter dat het hotel een broeinest van verzet was. Op een dag kreeg Willem van de Wageningse politie een seintje dat er huiszoeking zou komen. Die mededeling bleek geen loze kreet te zijn. Met groot machtsvertoon omsingelden de Duitsers het hotel en de bioscoop, maar ze vonden de broers Westland niet. Willem en Ko waren ondergedoken in het noorden van het land en Kees had een onderduikadres in Veenendaal gevonden. Hij kwam ongeschonden de oorlog door.Vanaf dat moment werd het hotel door de Duitsers gebruikt als opslagplaats voor materialen en kleding en voor romantische ontmoetingen. Door verraad van een zekere Cornelis Iprenburg werden Willem en Ko op 23 mei 1944 gearresteerd op hun onderduikadres in de woning van verzetsstrijder Hendrik Veldhuis in het Groningse Slochteren. De ambtenaar van sociale zaken Jan Klein probeerde daarna de verrader uit de weg te ruimen, maar trof hem slechts in een arm. Toen Iprenburg in het ziekenhuis verpleegd werd, rekende een andere verzetsstrijder, Henk Sijnja, definitief met hem af. In een meegebrachte bos bloemen had hij een geladen pistool verstopt, waarmee hij Iprenburg doodschoot. Voor deze aanslag namen de Duitsers wraak door het doodschieten van ziekenhuisdirecteur dokter Jan Boes. Willem en zijn broer Jacobus, zijn overgebracht naar ’s-Hertogenbosch waar zij en twintig andere verzetsstrijders door het Polizeistandgericht ter dood zijn veroordeeld. In de duinen van Overveen zijn zij doodgeschoten. Pas eind 1945 werden de stoffelijke overschotten van deze gefusilleerden gevonden. Kees heeft zijn twee broers geïdentificeerd. Hierna zijn zij op donderdag 8 november 1945 in stilte begraven op de algemene begraafplaats te Wageningen. Willem op het katholieke gedeelte en Ko op het joodse gedeelte. Later werden de stoffelijke resten van Willem herbegraven op het ereveld in Loenen, vak A, nr. 706. Sluiten