Johannes der Weduwen

Joop der Weduwen, doctor in de medicijnen (Utrecht), huisarts te Aalten, raakt vanaf het begin van de oorlog betrokken bij het verzet in de Achterhoek. Hij biedt actief hulp aan mensen die door de Duitsers worden gezocht. In zijn gezin zijn twee jongemannen opgenomen die de arbeidsdienst weigeren. Als er Engelse vliegtuigen worden neergeschoten en de bemanning gewond raakt biedt hij hen medische bijstand. Voor een overval op het distributiekantoor in Borculo wordt zijn auto ‘gestolen’. Hij helpt joodse onderduikers op diverse boerderijen in de omgeving. Hij speelt ook een rol bij het te vondeling leggen van de joodse baby “Wíllem Herfstink” bij het huis van verzetsleider ‘Ome’ Jan Wikkerink.

In de laatste Oorlogswinter voelt Joop der Weduwen zich nauw betrokken bij de dwangarbeiders die met name in Kamp Rees onder onmenselijke omstandigheden hun slavenwerk moeten verrichten. Dat kamp ligt in Duitsland net over de grens. Als vertegenwoordiger van het Nederlandse Rode Kruis onderhandelt hij met Peter Röhrig, de commandant die bekend staat als de beul van Rees om zieken en gewonden weg te halen. Hij probeert zoveel mogelijk mensen over te brengen naar Aalten waar in “Huize Avondvrede” aan de Hogestraat dat als noodhospitaal is ingericht. Ook worden velen met de auto van de huisarts vervoerd naar het Noodziekenhuis in Harreveld. Sommige zieken verblijven tijdelijk bij hem thuis en duiken vervolgens onder.

Op 23 januari 1945 gaat Dr. Der Weduwen, vergezeld van twee SS-ers uit het kamp Rees, naar Den Haag voor een ambtelijk overleg met Duitse hoge officieren en de burgemeester aldaar. Namens het Rode Kruis pleit hij voor betere omstandigheden voor de dwangarbeiders van wie er velen uit Den Haag en Rotterdam komen. De mannen moeten de nachten doorbrengen op de kale vloeren in tochtige en vochtige houten schuren, hebben schamele kleding, krijgen nauwelijks te eten. Om hun onmenselijke bestaan enigszins te verbeteren vraagt hij onder andere om strozakken.

Tijdens de terugreis naar Aalten wordt de dokter dichtbij Apeldoorn beschoten door een geallieerd vliegtuig, zo luidt althans de lezing van de Duitse autoriteiten. Zijn lichaam wordt zwaar verminkt gevonden in een droge sloot. De auto is onbeschadigd. Er gaan echter ook sterke geruchten dat de Duitsers een bewuste aanslag op hem hebben gepleegd omdat hij te lastig is geworden.

Enkele dagen later wordt hij onder grote belangstelling- de stoet telt zeker 1000 mensen - ten grave gedragen naar rustplaats Berkenhove in Aalten.

Vrienden, patiënten en dorpsbewoners laten een speciale gedenksteen voor zijn graf maken uit dankbaarheid en om hem te eren. Op het monument staat de tekst:

Zijn overtuiging deed hem hulp bieden aan onderdrukten, verzet gedeporteerden.